Ō mātau haepapa noa ki a koe

E whakamārama ana tēnei wāhanga ki a koe he pēhea tā mātau mahi tahi me koe me te whitiwhiti noa me koe. E kapi ana anō i tēnei ō motika i raro i te ture matatapu.

1. E pūmau ana mātau ki ngā paerewa tiketike o te tuku ratonga.

2. Ka pūrangiaho te āhua o ā mātau mahi, ā, ka tika, ka tino pono ki a koe.

3. Ka mahi mātau mō te painga o ā mātau kiritaki noho pono me te tika ki a koe, me te whakatutuki i ā mātau mahi, herenga hoki.

4. Ka waihanga, whakamākete me te hoko atu i ā mātau hua i runga i te wairua tōkeke.

5. Ka kitea, ka whakatikatikatia e mātau ngā mahi koretake i roto i tā mātau kamupene.

6. Ka mārama tā mātau whakawhitiwhiti, ā, ka:

  • tika te whakautu i ō pātai, ā, ka tuhia mēnā ka tonoa

  • whakamārama i ngā mōhiohio me tuku mai e koe ina tono rīanga koe, te whakahou kaupapahere, te tuku kerēme rānei

  • whakamārama i te hiranga o tō whakapuaki mōhiohio kei te pono, whānui, tino hou me te hāngai

  • whakawātea mai i tō kaupapahere ki a koe, ā, e whakarārangi ana i roto i te reo Ingarihi māmā he aha kei te inihuatia, ā, he aha ō herenga

  • kōrero ki a koe mō ngā rerekētanga ki tō kaupapahere

  • whakamārama i ā mātau whakataunga kia tika, kia mārama, kia koi, ā, kia tōtika i roto i ā mātau whakawhitiwhititanga me koe.

7. Ka whakangungua e mātau ā mātau kaimahi, māngai hoki ki te whakatutuki i ō mātau here ki a koe. Kei roto i ā rātau whakangungutanga ko ngā whakaritenga o tēnei tikanga, ture tūmataitinga me ngā mōhiohio mō ā mātau hua, ā, kei roto anō pea ko ngā mātāpono o te rīanga me ngā ture kiritaki hāngai.

8. E āhei ana koe ki te tono me te whiwhi i ngā whakamāramatanga mō ngā ture, here me ngā aukatinga o tō kaupapahere rīanga. Ka whai mātau i ngā mahi tōtika ki te āwhina i te hunga hauā, i te hunga rānei e tapepe ana ki te reo Ingarihi.

Ka ū mātau ki te ture tūmataitinga

9. I raro i te ture tūmataitinga kei a koe te motika ki te:

  • toro atu ki ngā mōhiohio e puritia ana mātou mōu, tae atu ki ngā

    mōhiohio e whirinaki ana mātau mō te tātari i tō kerēme

  • tono i a mātau kia whakatikahia ngā hapa, ngā hē rānei o ngā mōhiohio e puritia ana e mātau mōu, te tāpiri rānei ki aua mōhiohio tētahi tauākī i tonoa kia whakatikahia engari kīhai i whakatinanahia

  • mōhio ka ahatia e mātau ngā mōhiohio e puritia ana mātau mōu.

10. Ehara i te mea koinā katoa ngā ture matatapu i runga ake.

11. Ka taea e mātau ētahi, te katoa rānei o ō mōhiohio ka tonoa e koe te kaiponu i ētahi āhuatanga tauwhāiti. Mēnā ka kaiponuhia e mātau ētahi mōhiohio mōu, ka kōrerohia atu ngā pūtake ki a koe. Ka taea e koe te tono ki a mātau kia tuhia mai e mātau ā mātau pūtake. Mēnā kāore koe i te rata ki ngā pūtake ka tukuna e mātau, ka taea e koe te tuku amuamu ki tā mātau tukanga whakatau wenewene ā-roto.

12. Kāore e whakamahia e mātau ngā mōhiohio e puritia ana mōu mō tētahi atu kaupapa ki tērā i whakapuakina ki a koe.

13. Ka whakaritea e mātau ka tiakina, ka rokirokitia ō mōhiohio whaiaro e puritia ana mōu.

14. Ka taea e koe te tuku tētahi amuamu ki Te Mana Mātāpono Matatapu mēnā ki ōu whakaaro kua raweketia tō tūmataitinga, otirā mēnā e whakahē ana koe ki ā mātau pūtake mō te kaiponu mōhiohio2.

2–Mēnā he māharahara tūmataitinga ōu, ka taea e koe te whakapā atu ki Te Mana Mātāpono Matatapu i 0800 803 909, i www.privacy.org.nz i rānei.